Dolmakalem kullanıcıları, özellikle de Lamy, Pelikan dolmakalem meraklıları uç değiştirme konusu ile bir haylice ilgilenmişlerdir.
Bu yazımda sizlerden e-posta yoluyla gelen dolmakalemlerde uç değiştirme ve çıkartacağı sıkıntılara dair sorularınızın cevaplarını vermeye gayret edeceğim.
Dolmakalemin ucu tek başına bir metal parçası olarak pek bir işe yaramaz. Onu yazabilir kılan en önemli parça tam altında bulunan ve zaman içinde ebonit, sıkıştırılmış kömür, plastik türevleri gibi malzemelerden üretilmiş damak adını verdiğimiz parçadır.
Damağın görevi mürekkeb haznesinden aldığı mürekkebi, dolmakalem ucunun üstünde bulunan havalandırma deliğinin hemen önünde biten uç yarığının başlangıcına teslim etmektir. Konuyu anlayabilmek için lütfen yararlı olacak bu yazımı okuyunuz.
Uç yarığının başlangıcına ulaşan mürekkeb ise kılcal hareket ile yarığın her iki yakası boyunca ilerleyerek uç topuna varacak ve sonrada kağıtla buluşacaktır. Bu hareket sırası standart bir dolmakalem ucunun yazabilmesi için gereklidir.
Dünya dolmakalem teknolojisi 1970'lerin başına kadar herhangi bir uç kalınlık standartına sahip değildi. Bugünkü dolmakalemlerin benzerleri 1880'lerin başında ortaya çıkışından 1950'ların sonlarına kadar üreticileri tarafından bugünkü anlayışla F ve XF standartına denk gelen kalınlıkta uçlarla üretildiler. Bu süre zarfında az miktarda esnek ve oblique uçlu özel seri uçlu dolmakalem de üretildi. Bu sebepten, 1950 öncesi üretilmiş eski dolmakalemlerde F ve XF kalınlığında uçlardan başka kalınlıklarda uç bulmak hem çok zordur hem de nadir rastlanır oldukları için fiyatları emsallerinden çok daha pahalıdır.
Bu tek düzeliğin değiştirilmesi ve insanlar tarafından rağbet edilmeye başlayan tükenmez kalemin getirdiği daha kalın yazımla rekabet için Pelikan II. Dünya savaşı sonrası ve Pilot ile Sailor firmaları 1950'lı yıllarda farklı uçları sürekli üreterek dolmakalem uçlarında bir standarta gitmeye çalışmışlardır.
Bu çalışmalar hem eski kıtada hem de Asyada olumlu sonuçlar vermeye başlayınca geri kalan üreticilerde buna ayak uydurmak için ürettikleri uçları çeşitlendirerek sınıflandırmaya başlamışlardır. Alman üreticiler, Pilot ve Sailor 1970'lerin başlarında artık çeşitli uç kalınlıklarında olan dolmakalemlerin üretiminde söz sahibi ve kural koyucu firmalar haline gelmişlerdir. Amerikalı üreticiler ise daha arkadan gelerek kendilerince bir uç kalınlığı normu oturtmaya gayret etmişlerdir. Bu gelişim paralelinde bugün batılı dolmakalem üreticileri Alman, Asyalı dolmakalem üreticileri ise Pilot ve Sailor'un normuna yakın kalınlıklarda ucu olan dolmakalemler üretirler. Hatta günümüzde en iyi uç üreticileri "Alman firmalarıdır" kanati dolmakalem dünyasında yaygın olduğu için dolmakalem uçlarında Asya ve Avrupa normundan bahsedilir.
Uçların 1960'lara kadar olan teknolojik yolculuğunda dolmakalem damakları en çok üretilen XF ve F uçlara göre tasarlanmıştı. Botanikçiler tarafından bulunan Capillary hareketi ve 1935 yılında ilk bilimsel hali yayınlanan yüzey gerilim hareketinin dolmakalemlerdeki etkileri 60'lara kadar çok net anlaşılamadığı için dolmakalem damaklarında üreticiler herhangi bir geliştirmeye yönelmedi. 1970'lerde ortaya çıkan ilk F,M,B tipi uçlarda aynı damak kullanılmaktaydı. Alman firmaları, Capillary hareketi ile Yüzey Gerilim ilişkisinin farkına varıp çalışmaya başlamıştı. Bu yüzden Pelikan firması 1960'ların hemen başında bir kısım klasik dolmakaleminde(örn: Pelikan 140) vidalı tip blok uç sistemine geçiş için modeller çıkartmaya başlamıştı. Pelikan bu uç sisteminde damak ve ucu birlikte taşıması için vidalı bir uygulama geliştirmişti.
Peki Pelikan'ı bu tür bir uygulamaya iten neydi ?. Bunun altında yatan ve dolmakaleminizi birebir etkileyenleri bir sonraki yazımda öğrenmek için şimdilik hoşça kalın.
Bu yazımda sizlerden e-posta yoluyla gelen dolmakalemlerde uç değiştirme ve çıkartacağı sıkıntılara dair sorularınızın cevaplarını vermeye gayret edeceğim.
Dolmakalemin ucu tek başına bir metal parçası olarak pek bir işe yaramaz. Onu yazabilir kılan en önemli parça tam altında bulunan ve zaman içinde ebonit, sıkıştırılmış kömür, plastik türevleri gibi malzemelerden üretilmiş damak adını verdiğimiz parçadır.
Damağın görevi mürekkeb haznesinden aldığı mürekkebi, dolmakalem ucunun üstünde bulunan havalandırma deliğinin hemen önünde biten uç yarığının başlangıcına teslim etmektir. Konuyu anlayabilmek için lütfen yararlı olacak bu yazımı okuyunuz.
Uç yarığının başlangıcına ulaşan mürekkeb ise kılcal hareket ile yarığın her iki yakası boyunca ilerleyerek uç topuna varacak ve sonrada kağıtla buluşacaktır. Bu hareket sırası standart bir dolmakalem ucunun yazabilmesi için gereklidir.
Uç Kalınlıkları Tarihsel Süreci
Dünya dolmakalem teknolojisi 1970'lerin başına kadar herhangi bir uç kalınlık standartına sahip değildi. Bugünkü dolmakalemlerin benzerleri 1880'lerin başında ortaya çıkışından 1950'ların sonlarına kadar üreticileri tarafından bugünkü anlayışla F ve XF standartına denk gelen kalınlıkta uçlarla üretildiler. Bu süre zarfında az miktarda esnek ve oblique uçlu özel seri uçlu dolmakalem de üretildi. Bu sebepten, 1950 öncesi üretilmiş eski dolmakalemlerde F ve XF kalınlığında uçlardan başka kalınlıklarda uç bulmak hem çok zordur hem de nadir rastlanır oldukları için fiyatları emsallerinden çok daha pahalıdır.
Bu tek düzeliğin değiştirilmesi ve insanlar tarafından rağbet edilmeye başlayan tükenmez kalemin getirdiği daha kalın yazımla rekabet için Pelikan II. Dünya savaşı sonrası ve Pilot ile Sailor firmaları 1950'lı yıllarda farklı uçları sürekli üreterek dolmakalem uçlarında bir standarta gitmeye çalışmışlardır.
Bu çalışmalar hem eski kıtada hem de Asyada olumlu sonuçlar vermeye başlayınca geri kalan üreticilerde buna ayak uydurmak için ürettikleri uçları çeşitlendirerek sınıflandırmaya başlamışlardır. Alman üreticiler, Pilot ve Sailor 1970'lerin başlarında artık çeşitli uç kalınlıklarında olan dolmakalemlerin üretiminde söz sahibi ve kural koyucu firmalar haline gelmişlerdir. Amerikalı üreticiler ise daha arkadan gelerek kendilerince bir uç kalınlığı normu oturtmaya gayret etmişlerdir. Bu gelişim paralelinde bugün batılı dolmakalem üreticileri Alman, Asyalı dolmakalem üreticileri ise Pilot ve Sailor'un normuna yakın kalınlıklarda ucu olan dolmakalemler üretirler. Hatta günümüzde en iyi uç üreticileri "Alman firmalarıdır" kanati dolmakalem dünyasında yaygın olduğu için dolmakalem uçlarında Asya ve Avrupa normundan bahsedilir.
Uçların 1960'lara kadar olan teknolojik yolculuğunda dolmakalem damakları en çok üretilen XF ve F uçlara göre tasarlanmıştı. Botanikçiler tarafından bulunan Capillary hareketi ve 1935 yılında ilk bilimsel hali yayınlanan yüzey gerilim hareketinin dolmakalemlerdeki etkileri 60'lara kadar çok net anlaşılamadığı için dolmakalem damaklarında üreticiler herhangi bir geliştirmeye yönelmedi. 1970'lerde ortaya çıkan ilk F,M,B tipi uçlarda aynı damak kullanılmaktaydı. Alman firmaları, Capillary hareketi ile Yüzey Gerilim ilişkisinin farkına varıp çalışmaya başlamıştı. Bu yüzden Pelikan firması 1960'ların hemen başında bir kısım klasik dolmakaleminde(örn: Pelikan 140) vidalı tip blok uç sistemine geçiş için modeller çıkartmaya başlamıştı. Pelikan bu uç sisteminde damak ve ucu birlikte taşıması için vidalı bir uygulama geliştirmişti.
Peki Pelikan'ı bu tür bir uygulamaya iten neydi ?. Bunun altında yatan ve dolmakaleminizi birebir etkileyenleri bir sonraki yazımda öğrenmek için şimdilik hoşça kalın.
