"Ne yaparsan elinle, o gelir seninle" demişler. Dolmakalem konusunda, insanın ilk sevgilisini her seferinde yeniden araması gibi ilk dolmakalemindeki alışkanlıkları ve edinimleri yeni dolmakaleminde de arar. Yıllar aksa da aradan, parmaklarının arasından nice dolma kalem geçse de bu konuyla ilgili bahis açıldığında ilk dolmakalemiyle ilgili bir şeyler kelimelerinin ya da yorumlarının arasına sıkışmıştır. Bu yüzden ilk dolmakalem önemlidir. İlk dolmakalemi tavsiye edenin de bu konuda çok dikkatli olması gerekir. Çünkü sorumluluk kullanana değil tavsiye eden kılavuza aittir.
Lamy Safari ve Vista dolmakalemler de tutuş alanlarının sadece yuvarlak uç toplu uçlar için tasarlandığından özellikle kaligrafik yazım sergilemesi için seçilen Z serisi 1.1 ve 1.5 mm kesik uçlarla kullanıma ne yazık ki uygun değildir. Bu uygunsuzluk Lamy Safari ve Vista dolma kalemlerin tutuş alanlarının zaten sorunlu olan ve parmak uçlarını ezen yapısının getirdiği sıkıntıları kesik uç seçeneklerinde getirip hiç suçu olmayan ucun üstüne yükler.
Kesik uçlu Lamy Safari veya Vistayı parmak uçlarımızda bizi mecbur ettiği şekilde doğru tutabilmek veya farkına varmadığımız ama bizi rahatsız eden üçgen tutuş alanının tepe alanlarının parmak ucu kemiklerimizi ezmesinden kaçınmak için aslında ucu saat yönünün aksi istikametinde döndürürüz. Bu da yukarıdaki resimde görüldüğü gibi yazımın kesik ucun sadece sol dişinin sol dış köşesiyle yapılmasına sebep olur. Oysa dolmakalem ucunun her iki dişinde yer alan yazma alanının tam anlamıyla kağıdı öpmesi gerekmektedir. Lamy Safari ve Vistada bunu yapmak için ya kalemin tutuş alanını saat yönünde döndürmemiz gerekir ki bu mümkün değildir, tutuş alanının sivri tepeleri parmak uçlarımızı daha fazla ezer. Ya da elimizi saat yönünde döndürüp bilekten içe doğru kırarak karnımıza doğru çekmemiz gerekir. Başka bir seçenekte elimizi neredeyse 50 cm sağa doğru yerleştirerek yazmaktırki yazdığımızı görmememize sebep olur. Bu çözümlerin neredeyse tamamı amuda kalkıp yazmayla eş değer şeylerdir. Kasılır ve yazamazsınız. Bu berbat durumun sorumlusu Vista ve Safarinin sorunlu tutuş alanı tasarımıdır.
Gerçekte bu tutuş alanı problemi sadece kesik uçlarda değil klasik yuvarlak uç toplu seçeneklerde de ortaya çıkar. Bu seçenekte de, yazımı Lamy Safari ve Vistayla uç topunun sol yarım küresi üstünde yaparsınız. Kesik uç seçeneğinde de, yuvarlak uç toplarında(XF, F, M, B, A, KA) da hep uç topunun sol yarısını aşındırırsınız(sağlaklar için geçerlidir. Solaklar ise sağ tarafını aşındırırlar). Bu sebepten 2-3 yıl kullanılmıış bir Safari veya Vista dolmakalemin uç topuna baktığınızda sahibi olan kişinin solak mı yoksa sağlak mı olduğunu kolayca görebilirsiniz. Tutuş alanı problemi Lamy Nexx ve Lamy Nexx M dolmakalemlerde varsa da, bu dolmakalemlerin tutuş alanı daha yuvarlak formda kauçuk kaplı olduğu için düzeltilebilir miktardadır. Bu yuvarlak form Lamy Nexx ve Lamy Nexx M i daha rahat saat yönünde döndürebilmemizi sağladığı için bunu o kadar farketmeyiz.
Buraya kadar anlattığım problemin temeli aslında ucu döndürerek yazanların da problemidir. Zira ucu dönük kullananlarda da esas problem uç dişlerinin kağıda eşit baskıda ve eşit açıda temas etmemesidir. Eğer dolmakalemlerinin tutuş alanları tamamen yuvarlaksa bu problemi farketmezler ama uçlarının bir tarafını hiç bir zaman kullanmazlar. Rahatsız etse bile tutuş alanını bir miktar döndürerek bu rahatsızlığı en aza indirirler ya da buna alışarak bunu bir dolmakalem tutuş huyu haline getirirler. Oysa bu da yanlıştır. Her zaman uç dişlerinin ucundaki uç topu her zaman kağıda eşit açıda ve baskıda dokunmalıdır. Yanlış öğrendiğimiz bu kullanım-tutuş şekli, dolkalemle olan yazım hayatımızda hep bizi bularak mutlu olunabilecek kalemlerle mutsuz olmamıza sebep olur.
Peki, bu durumda ne yapılabilir?
Aslına bakarsanız ileri derecede teknik imkanlara ve uzun yıllara dayanan bir tecrübeniz yoksa Lamy Vista ve Safari nin bu problemi yukarıdaki resimde olduğu gibi düzeltebilmek için yapılabilecek pek bir şey yoktur, tek bir şeyin haricinde.
Üstteki resimlerde işaretlenen eksenlerden de anlaşılacağı üzere, Lamy Safari ve Vista gibi sabit tutuş alanlı(parmak uçlarının yerleşeceği alanların firma tarafından belirlendiği Rotring Core, Pelikan P serisi) dolmakalemlerde bu problem vardır. Daha da derine inecek olursak, ilkokul yıllarımızda sırada oturma şeklimizin, defteri yerleştirme şeklimizin ve kalemi tutuş şeklinin bize doğru olarak öğretilmeyişinde yatmaktadır, sorun. Bunu öğretmeyen akılın talebeleri olan çocuklar da güzel yazı yazmayı alfabe kopya etmekten öte düşünmüyorlar. Ben de dahil, yazanların %99,9'u hatalı kalem tutuyor ve bunu doğru zan ediyoruz.
Tekrar tutuş alanına dönersek işaretlediğim eksenlerden belli olacağı gibi işaret parmağı ucunun yerleştiği alanın saat yönü aksine ve ucun da bundan dolayı saat yönünde ucun kağıda eşit temas edeceği kadar bir açıda(1. Resim Yeşille belirlenmiş) dönmesi/döndürülmesi gerekmektedir.
Dolmakalemini doğal olarak dönük kullananların bu sıkıntısının tek çözümüne gelirsek; Lamy Safari, Vista gibi sabit tutuş alanlı dolmakalemleri tercih edeceklerse; tutuş alanı ve uç aksını döndürmek yerine bu dönüklüğü telafi edecek miktarda açılı bir Oblique uç kullanmalarıdır. Böyle bir uçla, dolmakalemlerini alıştıkları dönüklükte tuttuklarında, düz(Stub)uçlarda meydana gelen boş açıyı(1. Resim Yeşille belirlenmiş) Oblique uçları doğal olarak kapatacak ve uç yazma alanları kağıda eşit olarak temas edecektir.
Buraya kadar yazdıklarım ben de bir sağlak olduğum için sağlaklar için geçerlidir. Solaklar için durum çok ama pek çok çetrefildir. Bu dünyadaki çoğu şey sağlaklar için tasarlandikları ve garibim solaklaraysa sadece sağlakları taklit etme görevi yüklenişinden sebeple 11-12 farklı tarzda yazmaları yüzünden bu konunun yazıyla izahı bir haylice zordur. Bu yazıdaki bir iki istisna haricinde yön anlamında her şeyin tersi solaklar için geçerlidir. Pelikanın P serisi dolmakalemlerinde solaklar için özel tutuş alanlı dolmakalemler bulunabilmekteyse de tedarikinde sıkıntılar oluyor. Solaklar bu tip problemin çözümü için ne yapmalıdırlar sorusunun izahı bir haylice uzun olacağı için solak arkadaşlarımıza bu tür tutuş alanlı dolmakalemler tercih etmemeleri, hızlı kuruyan mürekkepler seçmeli ve yüksek emicilikte olan ağır gramajlı kağıtlar kullanmaları olacaktır diyerek bu konuyu burada noktalıyayım.
