Hybrid ya da melez dolma kalemler, dolma kalem sever camianın alım gücü yüksek olmayan bireylerinin kısıtlı imkanlarıyla gönüllerince en iyi dolma kalemi bulma, yaratma yolunda topladıkları malzemelerle bir araya getirdikleri dolma kalemlerdir. Hatta bu yönteme ilk başlandığında kalemlerin kötü estetikleri yüzünden Frankeştayn Pen olarak adlandırılmış olsalar da bu ismin de kötülüğünden veya çağrıştırdıklarından bu isim Franken Pen şeklinde değiştirilmiştir. Türkçeye tam tahvil etmeye kalkarsak Garabet Kalem de denilebilir Hybrid kalemlere.
Genelde üretildiği ülkenin dolma kalem üreticilerinin imal ettikleri parçaların bir araya getirilmesine dayanan temel bir anlayışı vardır. Zira ülke içi standartlar ve ortak üretim alanlarındaki ortak parçalar bu parça değişimine imkan vermektedir. Ekseriyetle eski kalemlerde Amerikanlar ve Almanlar birbirleri içinde parça alışverişinde bulunabilen dolma kalemlerdir. Dolmakalemin altın yıllarını ABD Avrupadan önce yakaladığı için standartlarını önce oturtmuştur. Bu sebeple ABD menşeili dolmakalemlerin yaşamlarını öyle ya da böyle sürdürmeleri daha kolaydır. Örneklemek gerekirse bir çok ABD markalı dolmakalemin kesecikleri, kesecik baskı kolu, uçları ve kesecik baskı yayı aynıdır. Hatta ABD de telif yoluyla birbirinin aynı olan dolma kalemler de üretilmiştir.
Avrupada Almanya, İtalya ve İspanya üretimi dolma kalemlerin kapak dişleri, damak çapları, uç büyüklükleri, gövde çapları ve daha sonra da uç-damak sistemi diş sayıları birbirlerine yakın olduğu gibi uyumludur da. Bunun en önemli sebebi Fransız buluşu metrik sistem ve Alman normu DIN sisteminin kolaylığından ötürü yaygın olarak kullanılmasıdır.
Farklı marka ve modellerin parçalarından ortaya çıkan kalemlere Franken Pen=Garabet Kalem denilebilinirse de, bu ilgili dolma kalemi yaşatmak, mükemmel dolma kalemi kişi temelinde bulabilmek gayretiyle olduğu için ben saygı duyuyorum. Fakat koleksiyoncular yazım kalitesinden ziyade orjinaliteye odaklandıkları için onlar tarafından pek kabul görür bir olgu değildir. Çoğunlukla da Franken Pen Garabet Kalem tabirini koleksiyoncular kullanılır. Bu tip dolma kalemler koleksiyonerler tarafından rağbet görmedikleri gibi gayri meşru çocuk gözüyle görülürler. Zira onlara göre bu tür kalemler safkan olmadıkları gibi menşei sahih değillerdir.
Küçücük bir kalem için de olsa bu tür bir olgunun varlığından sebeple, mükemmel yazan dolma kalemi bulma yolunda azimli dolma kalem meraklıları daha çok aynı marka içinde birbirleriyle uyumlu parçalardan yeni bir dolma kalem yaratmaya yönelmişlerdir. Bu anlayış ve teknikle elde edilen dolma kalemlere Hybrid veya Melez dolma kalemler denilebilir. Bu uygulamalarda parçalar safkan olmasına karşılık dolma kalemin menşei sahih değildir.
Koleksiyonerlere itici gelen "menşei gayri sahih" meselesine meraklıları bu dolma kalemlerin eşine az rastlanır olduğuyla cevap verirler. Bu savunmayla da konu gelip nicelik ve nitelikte takılı kalır. Konuda taraflardan biri nesnenin kusursuzluğuna diğeriyse icrai sanatına ilgi duymaktadır.
Bendeniz de meselenin işlevsellik olduğuna inananlardanım. Bu inanışla iyi yazmayan dolma kalemleri bir kenara atmaya gönlümün el vermemesinden dolayı onları biraz uğraşarak kazanmaya gayret ediyorum. Bu dolma kalemlerimden bir tanesi de resimde görülen siyah Scrikss 419 pistonlu dolma kalem.
Daha önce Scrikss 419 ve Pelikan M150 ile benzerlikleri konusunda iki yazı yazmıştım. Bu iki yazı da okunursa beni bu yeni dolma kalemi yapmaya iten sebepler belki daha iyi anlaşılır. Kısaca söylemek gerekirse, Scrikss 419 un üzerindeki orjinal ucun kötü ve hat kalınlığının bana uymamasından bu yola saptım denilebilir.
Bu melez Scrikss 419 dolmakalemde beni rahatsız eden uç olduğu için uç üstüne yoğunlaştım ve M150 uç alternatifinden başka bir seçeneğe yoğunlaştım. Pelikan 140 ve 400 uçları neredeyse tıpatıp birbirlerinin aynıdır. Elimde olan bir 14K altın 400 ucunu vidalı sisteminden çıkartarak Scrikss 419 unkiyle karşılaştırdım. Çok ufak bir fark dışında birbirleriyle aynı idiler. 400 ün ucunu Scrikss 419 un dağıttığım vidalı uç sisteminin içine yerleştirip ayarlarını yaptım. Yarı esnek altın uçlu bir Scrikss 419 sahibi olmuştum ve gayet güzel yazıyordu. Fakat daha özel ve farklı olanı yapmak sevdasına yeni takdığım 14K yarı esnek altın ucu bu kalemi tutuşuma uygun olarak Oblique Medium ile Stub arasında bir karaktere düzelterek daha da farklılaştırdım. En ince hat genişliği 0,25mm. en yüksek hat genişliği ise 0,95mm. Tabiiki bu değerler esneme olmadan. Esnediğinde ise hat genişliği 1,40 mm. ye kadar çıkıyor. Islak bir dolmakalem haline de geldi aynı zamanda. Bu yönüyle de beni hoşnut etti. Çok geniş bir aralıkta hat değişimleri vermesiyse başka bir güzellikti. Ve en sonunda bana özel hale gelen Scrikss 419 umu 14K esnek ve özel uçlu hale getirerek istediğim yazım karakterine ulaştırmış ve onu tekrar kazanmıştım.
Bu tür uygulamalarda hem dolma kaleminiz farklılaşıp özelleşiyor hem de sergilediği yazım değişerek sizin bir tür imzanız haline bürünüyor. Bu melez dolma kalemlere sadece ben meraklı değilim. Bu meraka düşmüş ve yazmaya aşık bir çok insan var. Ben bu tür dolma kalemlerden ülkemizin önde gelen tanınmış işadamlarından bazılarına da yaptım. Ve bu dolma kalemler onların göz bebekleri haline geldiler. Çoğunlukla hem görünümlerindeki farlılıkları ve sergiledikleri yazımdan dolayı değişik bir yerde duruyorlar.
Kısaca kişiselleştirme de denilebilecek bu tip değişiklikleri yapan sadece ben değilim. Bir dolu insan var, bu tür değişiklikleri yapan. Acaba sizlerin içinde de bu tür çılgınlıklar yapanlar var mı? neler yaptınız merak ediyorum.
