Gelibolu'ya ilk gidişim çocukluk yıllarıma denk gelir. İkinci gidişim ise can dostum, silah arkadaşım Lütfi'nin bu dünyayı terk edişinin 30. gününe rastlamıştı.
Lütfi'nin son defa dünya gözüyle gördüklerini görmek istemiş ve onun son kez suya daldığı Kabatepeden Arı Burnuna yürüyordum. Gün batımında, Arı Burnundaki kitabenin karşısında yol kenarına oturup iç burukluğuyla sigaramı tellendirirken kitabedeki M.K. Atatürk'ün şu sözlerini okuyor ve ağlıyordum, hem burda toprağa düşmüş askerler hem de silah arkadaşım için;
"Bu memleketin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar!
Burada dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz.
Sizler, Mehmetçiklerle yan yana koyun koyunasınız.
Uzak diyarlardan evlâtlarını harbe gönderen Analar!
Göz yaşlarınızı dindiriniz. Evlâtlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır.
Onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlâtlarımız olmuşlardır."
Benim günlüklere muhabbetimin artışı bu gün batımı, onun gecesi ve peşi sıra yaşadıklarımda saklıdır.
Zaman zaman üye olduğum Yeni Zelanda-Avustralya Tarih Kurumunun arşivlerden yayınladığı asker günlüklerini okur, bırakırım kendimi hayal dünyasının şevkatli ve bir o kadar da efsunlayan ellerine.
Hep kafamı kurcalar, o zor şartlarda nasıl defter kalem buldukları, bulunca da ne zaman hangi vakitte yazabildikleri. Merakıma mucib olanlardan bir tanesi de, askerlerin tuttukları günlüklerin dolmakalem ile yazılmış olması. Bunda bize göre şaşılacak bir şey yokmuş gibi gözükse de, o günün şartları göz önüne alındığında dolmakalem mürekkebinin asker techizatının içinde taşınmasının kabili, mümkünü yok. Plastik icad edilmemiş. O dönemin asidik mürekkebleri anca cam şişelerde saklanıyor. Cam şişe değil savaş şartlarında askerlik gailesinin için de bile bir bela. Bu yüzden her türlü sıvı için metal kaplar kullanılıyor. O asidik mürekkepleri metal kablarda taşımak mümkün değil, oldu da taşınsa bile dökülmemesi gayri kabil.
Aklım yetmeyince, bu bahsettiğim kuruma bir mektub yazıb sual ettim, hem merakımı gidermek hem de bilgilenmek için.
Sualimin cevabı kısa ve netti, "Mürekkeb Tabletleri".
Bu mürekkeb tabletleri ya suyun içine atılarak mürekkeb haline getiriliyor ya da o dönemin eyedropper=damlalık tipi dolmakalemlerine doldurulan suyun içine konuyormuş. Tabletlerinden başka toz olanları da mevcutmuş. Toz ya da tablet olsun, kutularının arka tarafında nasıl hazırlanacağı tarif edilmiş.
Aslında resimde tabletler büyük çaplı gibi gözükseler de dolmakalemin arka gövdesinin içine sığacak kadar ufaklar.
