Geçenlerde yazı grubumuz içinde okuyucumuz olan bir arkadaşımız gruba "Wality 69TL Dolmakaleminin ucundan mürekkeb akıntısı olduğuna" dair bir soru yöneltmişti. Tüm izleyicilerin de uç ve akıtma problemleri ile ilgili olarak faydalanabilmesi için e-posta trafiğini bir yazı haline getirmenin iyi olacağını düşündüm. Arkadaşımız, dolmakalemini gün içinde gömlek cebinde durduğunu ifade ederken dolmakaleminin özellikle de mürekkeb seviyesinin azalmaya başladığında ucundan mürekkeb kustuğunu söylüyordu. Benim, sorununa uzaktan izahım aynen aşağıdaki gibidir.
1- İlk olarak daha önce yazmış olduğum Dolmakalem Ucu Nasıl Çalışır başlıklı yazımı okumakta fayda görüyorum.
2- Yukarıdaki linkte olan yazımda izaha gayret ettiğim gibi dolmakalem ucundan mürekkeb kağıda damla damla gidiyor. Yavaş çekim dolmakalem ucunun çalışması çekilirse bu açıkça görülebilir. Aynı ink jet veya nokta vuruşlu yazıcılarda olduğu gibi. Burada çizgiyi bir bütünmüş gibi görmemizin sebebi damlalardaki statik yük ve mürekkep damlasının kağıt üzerinde bir miktar genişlemesidir. Damla mürekkep, bir diğer damlaya statik yük sayesinde bağlanarak bağlandığı damlayı çekmesiyle kısaca kağıt yüzeyine düşmesine sebep olur. Damlaların iriliği ise ucun üzerindeki kapilari deliğinin büyüklüğü, deliğin damak üzerinde doğru yerde bulunup bulunmadığı ile alakalı. Damlaların büyüklüğü, mürekkebin yüzey gerilimi ve ısı dolmakalemin uç karakterini belirliyor. Buna göre doğru olmamakla birlikte ıslak, yarı ıslak ve kuru dolmakalem deyimlerini istemesekte kullanıyoruz. Eğer damak vasıtasıyla kapilari deliğinin hemen ön tarafına bırakılan mürekkeb damlacığı rahatça ucun en uç tarafındaki topa(iridium, rhodium) uç yarığı vasıtasıyla rahatça ulaşabiliyorsa sorun olmadan dolmakalem çalışır. Uç yarığı iridium topa kadar V harfi şeklinde bir formla açıktan kapalıya doğru gitmelidir. Bu form doğru değilse mürekkep en uç noktayla damağın kapilari deliği önündeki kısmı arasında sıkışır ve birikmeye başlar. Sonrasında ise yazının her hangi bir yerinde kağıdın üstüne koca bir mürekkeb topu olarak düşer ve yazıyı berbat eder.
Yukarıdaki paragraftaki teknik açıklama esas alındığında yazım esnasında bir sıkıntınız var ise;
Fazla Mürekkep Akıtan Uç Açıklığı
Normal Miktarda Mürekkep Akıtan Uç Açıklığı
3- Dolmakalem cebinizde gezdirilme esnasında -ki sizin probleminiz- mürekkeb kusuyor ise;
1- İlk olarak daha önce yazmış olduğum Dolmakalem Ucu Nasıl Çalışır başlıklı yazımı okumakta fayda görüyorum.
2- Yukarıdaki linkte olan yazımda izaha gayret ettiğim gibi dolmakalem ucundan mürekkeb kağıda damla damla gidiyor. Yavaş çekim dolmakalem ucunun çalışması çekilirse bu açıkça görülebilir. Aynı ink jet veya nokta vuruşlu yazıcılarda olduğu gibi. Burada çizgiyi bir bütünmüş gibi görmemizin sebebi damlalardaki statik yük ve mürekkep damlasının kağıt üzerinde bir miktar genişlemesidir. Damla mürekkep, bir diğer damlaya statik yük sayesinde bağlanarak bağlandığı damlayı çekmesiyle kısaca kağıt yüzeyine düşmesine sebep olur. Damlaların iriliği ise ucun üzerindeki kapilari deliğinin büyüklüğü, deliğin damak üzerinde doğru yerde bulunup bulunmadığı ile alakalı. Damlaların büyüklüğü, mürekkebin yüzey gerilimi ve ısı dolmakalemin uç karakterini belirliyor. Buna göre doğru olmamakla birlikte ıslak, yarı ıslak ve kuru dolmakalem deyimlerini istemesekte kullanıyoruz. Eğer damak vasıtasıyla kapilari deliğinin hemen ön tarafına bırakılan mürekkeb damlacığı rahatça ucun en uç tarafındaki topa(iridium, rhodium) uç yarığı vasıtasıyla rahatça ulaşabiliyorsa sorun olmadan dolmakalem çalışır. Uç yarığı iridium topa kadar V harfi şeklinde bir formla açıktan kapalıya doğru gitmelidir. Bu form doğru değilse mürekkep en uç noktayla damağın kapilari deliği önündeki kısmı arasında sıkışır ve birikmeye başlar. Sonrasında ise yazının her hangi bir yerinde kağıdın üstüne koca bir mürekkeb topu olarak düşer ve yazıyı berbat eder.
Yukarıdaki paragraftaki teknik açıklama esas alındığında yazım esnasında bir sıkıntınız var ise;
Fazla Mürekkep Akıtan Uç AçıklığıNormal Miktarda Mürekkep Akıtan Uç Açıklığı- Ucunuzu sökmüş olabilirsiniz.
- Damak üstü ile uç altı arasındaki mesafe fazlaca açılmış olabilir.
- Ucunuzu söktüğünüzde ucun dişleri arasındaki açıklık ve yükseklik farkı oluşmuş olabilir.
- Yukarıdaki maddedeki bahis olmamışsa ucu tekrar yerine takarken ucun kapileri deliği damakta uygun yere denk gelmemiş olabilir.
- Damak ucu ile iridium top arasındaki Wality için olması gereken uzaklık tutturulamamış olabilir.
- Mürekkep kanallarında uç söküm takım esnasında bir ezilme ya da bir değişiklik meydana gelmiş olabilir.
- Dolmakaleminiz pistonlu ise piston kafası contalarında bir hata veya yıpranma olabilir. Ki bu durumda mürekkep haznesine dolmakalem hava girişi haricinde bir yerden hava girişi olur.
- Dolmakaleminiz kartuşluysa kartuşun takıldığı yerde gevşeklik ya da kartuş dibinde gövdesinde çatlak delik olabilir. Ki bu durumda da mürekkep haznesine dolmakalem hava girişi haricinde bir yerden hava girişi olur.
- Mürekkebin yüzey gerilimi çok düşük olabilir. Bu bahsi bilahare anlatacağım.
3- Dolmakalem cebinizde gezdirilme esnasında -ki sizin probleminiz- mürekkeb kusuyor ise;
- Mürekkeb kesinlikle bir başkası ya da aynı markanın farklı mürekkebleriyle karıştırılmamalı. 2 nolu paragrafta anlatılan ve mürekkebe bir denge kazandıran yüzey gerilimi ve ısı faktörü bozuluyor. Pilot Vpen mürekkebi pigment esaslı. Zaten tabiat olarak Pelikan ile uzak yakın bir alakası yok. Ben farklı mürekkeblerin birbiriyle karıştırıldığında kimyasal tepkimeye girdiğini görmüş olduğum için zararlı da buluyorum. En hafifinden yüzey gerilimleri bozuluyor.
- Yukarıda resimleri görülen kullandığınız dolmakalem Wality 69TL hemen hemen dünyanın en büyük mürekkeb hazneli dolmakalemlerinden biri. Wality 69 TL bir eye dropper dolmakalem. Yani gövdesi mürekkeb haznesi vazifesi görüyor. Karakteri, ne kartuşlu ne pistonlu ne de dönüştürücülü dolmakalemlere benzemez.
- Yukarıdaki maddede bahsedilen bilgiler ışığında bu dolmakalem fazlaca çalkalanmayı sevmez. Mürekkeb haznesi çok büyüktür. Yaklaşık 6-7ml.
- Dolmakalem mürekkebleri de çalkalanmayı sevmezler. İyi marka mürekkeblerin kutuları içindeki broşürlerde "mürekkebi kullanmadan önce iyice çalkalayın. Kapağı çalkaladıktan sonra açmayın. Basınç oluşacaktır. Bir müddet sonra şişe içindeki basınç normale döndükten sonra açın" der. Bu bağlamda pelikanı şöyle güzelce çalkalayıp hemen açın. Göreceksiniz ki mürekkep nasıl etrafa sıçrayarak ve bir PLOP sesi çıkararak açılıyor. Hatta bu basınç oluşumu yüzünden şişenin kapağı zor açılır.
- Akışkanlar ya da mürekkeb çalkalanınca iç basınç değişir ve basıncın mürekkeb haznesinde artmasına sebep olur.
- Sıralamak gerekirse doğadaki malzemeler hızlı ısınandan yavaşa doğru sıralanırsa, hava, toprak su dur. Yani en kolay ve hızlı hava ısınır ve soğur.
- Sıvıların yüzey gerilimi maruz kaldıkları ısıyla düşer. Bu da onların bulundukları kabın çeperlerine tutunamamasına sebep olur. Daha akışkan hale gelirler.
- Tüm gün cebinizde dolaşan dolmakalem haznesindeki hava vücut ısınızdan ötürü ısınarak genleşmeye ve basıncın az olduğu uç kısmındaki açık kapilari hava deliğinden çıkmaya çalışacaktır. Bu basınç ya da itme kuvvetiyle de bir miktar mürekkebi dışarıya kapağa atacaktır. Bu basıncın yüksekliği mürekkeb haznesindeki hava dolu kısmın ve sıcaklığın büyüklüğü ile doğru orantılıdır.
- Dolmakalem haznesindeki Mürekkeb/Hava oranı hacimsel olarak %50 den hava lehine doğru kaydığında denge tamamen bozularak uçtan daha fazla mürekkeb çıkmasına sebep olacaktır.
- Söz konusu Wality dolmakalem vidalı kapaklıdır. Bu yüzden dolmakalem kapağı açılırken hava içeri yavaşça dolmasıyla vakum etkisi oluşmadan dolmakalem ucundan artı bir mürekkep çıkışı olmayacaktır.
- Kilitli ya da klikli kapağa sahip dolmakalemlerde sık ve hızlı kapak açılışlarında oluşan emme kuvvetiyle orantılı bir miktar mürekkeb dolmakalem ucundan dışarı taşabilir.
