Benim bir ustam var ki o gönlümün gök kubbesi. Eli boldur kendisinin.. Karanlık gecelerde yıldızlar gösterir, olmadı ay mehtabı ile gönlümü şenlendirir. Kendisi şu dünya üzerindeki bir kaç damga koleksiyoncusu, bilgesinden bir tanesi. Hep zarf, mektup, yani ne damgalı, yazılı, çizili ise biriktirir.. Üzerlerindekini okur, hikayelerini bir bir çözer. Bir pulun üzerindeki bizce basit gözüken damga, ona çok şeyler anlatır.
Benim ustam bir derya.., çeşmesinden akıtır da akıtır..
Ben eşeği de bundan pek bir hoşlaşır,
Hep içer, içer anırır.., şeklinde muhabbetim vardır kendisiyle.
Bugün müşkülüm vardı, ustamı aradım. Laf arasında da bu fakir yazma çizme bloguna bir himmet ederde okurmuyuz kendisini yollu ricaya karşılık aşağıdaki hikayeyi yollamış..
BİR PARA KAĞIDININ HİKAYESİ
Benim ustam bir derya.., çeşmesinden akıtır da akıtır..
Ben eşeği de bundan pek bir hoşlaşır,
Hep içer, içer anırır.., şeklinde muhabbetim vardır kendisiyle.
Bugün müşkülüm vardı, ustamı aradım. Laf arasında da bu fakir yazma çizme bloguna bir himmet ederde okurmuyuz kendisini yollu ricaya karşılık aşağıdaki hikayeyi yollamış..
BİR PARA KAĞIDININ HİKAYESİ
Posta Hâne'ler ve Postacı'lar hakk'ında çok şey'ler yazdık, çizdik; Hattâ kusûr'umuz ağf'ola; ben kardeş'iniz baş'da, ileri geri laf etdiğimiz dahî oldu. Bundan 35 sene evvel almış olduğum bir yığın paket ve para havâle nâme makbuz'unu belki de yüz'üncü def`a karıştırır iken birtâne'si târih'leri dolayı'sı ile göz'üme bir tuhaf gözükdü. Sene 1921, günlerden Temmuz'un 4'ü. NevŞehir'in Çardak köy'ünden Osman Efendi belli ki oğl'u Mehmed Ağa'ya 300 kuruş göndermiş. İmparatorluk dört sene yedi düvel ile, bir de yetmezmiş gibi içimizdeki çiyan'lar ile savaşmış. O da yetmemiş, iki sene'den beri işgâl denilen zillet ile boğuşub duruyor. Yorulmuş, bitmiş artık. Istanbul'da Saltanat, taht'ımı kayb'etmeyeyim diye Sakarya'da, Polatlı ön'lerine kadar gelmiş Yunan Ordu'sunu durdurmağa çalışanları Dîn Düşmân'ı ilân etmiş, idâm'larını istemekde. Bütün Anadolu'da ev'de yiyecek, üst'de giyecek, oğul'lar ara'sında yitecek kalmamış. Böyle bir zaman'da, böyle bir mahşer'de Çardak Köy'lü Osman Efendi'nin 300 kuruş'u nasıl bulub buluşturduğu anlaşılsın diye yazdım bunları. Yoksa derd'im ucuz hamâset masal'ı anlatmak değil. Ne ise, gelelim biz havâle nâme'mize. Çardak'lı Molla Mehmed Ağa Zâde Osman Efendi oğl'unun nerede olduğunu bilemediğinden adres diye şunu yazdırmış NevŞehir Posta Hâne'sinde;
"57.nci Fırka'nın 27.nci Alay'ının 2.nci Tabur'unda 8.nci Bölük 1.nci Takım'ında Nev Şehir Çardak Kariyye'li Mehmed Efendi Oğl'uma". Bu ara'da kim olduğu bilinmez kahraman'lardan bir posta me`mûr'umuz;
gideceği yer ve isim hâne'sinde boş bırakılan yer'e ayrı bir el ve mürekkeb ile "Kara Hisar'da" (Afyon) yazmış. Doğru yazmasına yazmış amma ne bilsin garîban bu havâle'nin yol'a çıkmasından tam on üç gün sonra Yunanlı'lar Afyon'a bir sene boyunca oturmalığa gelecek. 57.nci Tümen ise Sakarya boylarından Ankara'yı düşürmeğe çalışan Yunan yığın'larına karşı Haymana Ova'sında ölüm kalım savaş'ında. Bundan sonra'sını ise ister iseniz damga'lardan tâkib edelim. Havâle Nâme nerede bekletildi kayıd'lı değil amma 57.nci Tümen'in Polatlı İstasyon'una geldiği duyulmuş olsa gerek ki 27.09.21 târih'inde Polatlı'ya gelmiş makbuz. (ön yüz sol alt'da ki damga). Gelmiş ama ne çâre. Tümen, 10.09.21 ile 12.09.21 târih'leri ara'sında iki gün nefes'lendikden sonra bu sefer Eski Şehir yön'ünden saldıran düşman'a karşı Emir Dağ taraf'larına koşturulmuş. Havâle Nâme gene orta'da kalmış Polat'lı İstasyon'unda, sâhib'siz. Bu ara'da 57.nci Tümen Ekim Ay'ında Yunan'lıları Sivri Hisar ön'lerinden geri döndürünce; hemen Afyon'a, buradan sağ'a sol'a sıçramasın Yunan'lı diye bu şehr'in dört bir taraf'ında düşman'ın yiyecek ve mühimmat kol'larını vurmacasına, şehir'den çıkanı doğduğuna pişmân etmecesine tam altı ay Emir Dağ Sandık'lı ara'sında mekik dokumuş. Bir kaç gün'lüğüne dinlenebildikleri hep yirmi otuz hâne'li köy'ler olduğundan, değil Posta Hâne'si olan bir yer bulmak; gündelik yemek ihtiyâc'ı için köy'lerden para'sı ile zeytin ekmek aldıkları söylenir bizim buralarda. (57.nci Tümen İzmir kuruluş'lu olduğundan bir Muğla Tabur'u ve bir de Marmaris Bölüğü var idi). Mayıs 1919'dan Nîsan 1922'ye kadar tam üç sene durmadan dinlenmeden savaşan ve devam'lı kan kaybeden bu kahraman Tümen artık bir tabur büyük'lüğünde kaldığından, yâni 3,000 kişi'den 300 kişi'ye düşdüğünden; 30.04.22 târih'inde yeni erât yetiştirmek ve techîzat tamamlamak için Bolvadin'in İshak'lı nâhiye'sine dinlenmeğe gönderilir. Burada Temmuz'a kadar üç ay kalmasına rağmen artık Büyük Ta`arruz Plan'ları yapıldığından; hangi birliğin nerede olduğu hakk'ında bilgi aktarmanın cezâ'sı ölüm'dür diye fermân çıkarır Batı Cebhe'si Kumandan'ı İsmet Bey. Ne de olsa Türk, komşumdur diye güvendiği nice hâin'in düşman'a laf taşıdığını öğrenmişdir artık. Bunun için bu târih'den sonra birlik'lerin yeri devam'lı değiştirilir; kuvvet kumandan'larının toplantı'ları futbol maç'larını seyr'etmek yalan'ına sığıştırılır, olan birlik'ler için düzmece lağv`edildi emir'leri gönderilir; kısa'cası Türk Ordu'su işi bitirmeğe soyunmuşdur artık. Temmuz 1922 ile 26.08.22 ara'sında bu plan gereği devam'lı Yunan Kol'larını vurmak ile geçiren 57.nci Tümen gene köy'lerde, küçük kasaba'larda; kimsenin hani benim havâlem diyecek hâl'i yok elbet. Zâten böyle haber'i konuşanın kelle'si gideceğinden öyle bir sûkût var ki Batı Cebhe'sinde, sormayın gitsin. Kat kat diken'li tel ile top ve makina'lı tüfek yuva'ları arka'sında kendilerini emniyet'de sanan Yunanlı'ları dahî 26 Ağustos sabâh'ına kadar bir güzel uyutan bu oyun'un uyandırması da bir o kadar firak'lı olmuş olmalı ki; Yunan Komutan'ı Trikupis Afyon'daki konağında kahvaltı'sını sofra'da bırakıb Dum'lu Pınar'a doğru savuşmak zorunda kalmış idi. 30 Ağustos'da kazanılan Büyük Zafer'in ardından 57.nci Tümen diger Birlik'lerimiz gibi yayan dokuz gün'de İzmir'e ulaşmış;
Buca'da iki gün istirahat'den sonra Çeşme Yarım Ada'sına çekilen Yunan Ordu'su döküntülerini Çeşme'den geldik'leri yer'lere tam yedi gün içerisinde iâde etdikden sonra, Urla'da konuşlanmış ve seferber'lik hâl'inin son'a erdiği 30.10.23 târih'ine kadar burada kalmışdır. 11.10.22'de imzâ'lanan Mudanya Mütâreke'si ile oldukça rahat'layan Türk Ordusu; en eski tertib'lerden başlayarak terhis'lere hız vermiş olduğundan; genel dağıtım merkez'i seçilen Bolvadin'de bu asker'lerin yol'lukları ve kâğıd'ları veriliyor idi. Her hâl'de bundan dolayıdır ki hâlâ Polat'lı İstasyon'unda veyâ damga'sı vurulmadığından bilemediğimiz bir Posta Hâne'de bekleyen havâle nâme'miz; 30.12.22 târih'inde bu Şehr'e gelecekdir. (arka yüz, üst'deki soluk damga) Peki bizim Nev Şehir Çardak Köy'lü Osman Oğl'u Mehmed'imize ne oldu acaba? Bizim tam sekiz sene asker'lik yapan Mehmed'imiz bütün bu çarpışmaları, meşakkat'i, yorgun'luğu, belki def`a'larca yaralanmaları, hattâ Ölüm'ü ve bir de Düşman'ı yenmiş olarak 31.01.23 târih'inde (arka yüz, sağ alt'da ki damga) Bolvadin Posta Hâne'sinde "Mehmed Osman 1331" yazı'lı mühr'ünü basıb 300 kuruş'unu almış. Mekân'ı Cennet Olsun. Peki; 12 cm'e 13 cm'lik bir soluk karton parça'sından çıkardığım bütün bunları neye anlatdım acaba? Düşünelim diye; bütün bu savaş ve işgâl felâket'leri yaşanır iken, hemen hiç biri'si ma`aş alamayan; bahçe'sinde yetiştirdikleri ile karn'ını güç belâ doyurabilen Postacı'larımızı düşünelim diye. Bu Ülke için savaşan bir Mehmed'in üç yüz kuruş'u için tam on sekiz ay uğraşan; ön yüz'de dörd'ünün üst'ü çizilmiş beş "mevrûde" (geliş) numara'sı verildiğine göre, beş ayrı posta hâne gezdiren; ama son'unda Mehmed'ciği bulub o'na para'sını teslîm eden vefâkâr, cefâkâr Postacı'larımızı düşünelim diye. Onların da, her birisinin Mekân'ı Cennet Olsun.
Osman Levend
Ocak 2009
Ustama bu tatlı ve anlamlı hikayesini bizlerle paylaştığı, alın teri ve saçtığı ışık için sonsuz teşekkürlerim ile...
"57.nci Fırka'nın 27.nci Alay'ının 2.nci Tabur'unda 8.nci Bölük 1.nci Takım'ında Nev Şehir Çardak Kariyye'li Mehmed Efendi Oğl'uma". Bu ara'da kim olduğu bilinmez kahraman'lardan bir posta me`mûr'umuz;
gideceği yer ve isim hâne'sinde boş bırakılan yer'e ayrı bir el ve mürekkeb ile "Kara Hisar'da" (Afyon) yazmış. Doğru yazmasına yazmış amma ne bilsin garîban bu havâle'nin yol'a çıkmasından tam on üç gün sonra Yunanlı'lar Afyon'a bir sene boyunca oturmalığa gelecek. 57.nci Tümen ise Sakarya boylarından Ankara'yı düşürmeğe çalışan Yunan yığın'larına karşı Haymana Ova'sında ölüm kalım savaş'ında. Bundan sonra'sını ise ister iseniz damga'lardan tâkib edelim. Havâle Nâme nerede bekletildi kayıd'lı değil amma 57.nci Tümen'in Polatlı İstasyon'una geldiği duyulmuş olsa gerek ki 27.09.21 târih'inde Polatlı'ya gelmiş makbuz. (ön yüz sol alt'da ki damga). Gelmiş ama ne çâre. Tümen, 10.09.21 ile 12.09.21 târih'leri ara'sında iki gün nefes'lendikden sonra bu sefer Eski Şehir yön'ünden saldıran düşman'a karşı Emir Dağ taraf'larına koşturulmuş. Havâle Nâme gene orta'da kalmış Polat'lı İstasyon'unda, sâhib'siz. Bu ara'da 57.nci Tümen Ekim Ay'ında Yunan'lıları Sivri Hisar ön'lerinden geri döndürünce; hemen Afyon'a, buradan sağ'a sol'a sıçramasın Yunan'lı diye bu şehr'in dört bir taraf'ında düşman'ın yiyecek ve mühimmat kol'larını vurmacasına, şehir'den çıkanı doğduğuna pişmân etmecesine tam altı ay Emir Dağ Sandık'lı ara'sında mekik dokumuş. Bir kaç gün'lüğüne dinlenebildikleri hep yirmi otuz hâne'li köy'ler olduğundan, değil Posta Hâne'si olan bir yer bulmak; gündelik yemek ihtiyâc'ı için köy'lerden para'sı ile zeytin ekmek aldıkları söylenir bizim buralarda. (57.nci Tümen İzmir kuruluş'lu olduğundan bir Muğla Tabur'u ve bir de Marmaris Bölüğü var idi). Mayıs 1919'dan Nîsan 1922'ye kadar tam üç sene durmadan dinlenmeden savaşan ve devam'lı kan kaybeden bu kahraman Tümen artık bir tabur büyük'lüğünde kaldığından, yâni 3,000 kişi'den 300 kişi'ye düşdüğünden; 30.04.22 târih'inde yeni erât yetiştirmek ve techîzat tamamlamak için Bolvadin'in İshak'lı nâhiye'sine dinlenmeğe gönderilir. Burada Temmuz'a kadar üç ay kalmasına rağmen artık Büyük Ta`arruz Plan'ları yapıldığından; hangi birliğin nerede olduğu hakk'ında bilgi aktarmanın cezâ'sı ölüm'dür diye fermân çıkarır Batı Cebhe'si Kumandan'ı İsmet Bey. Ne de olsa Türk, komşumdur diye güvendiği nice hâin'in düşman'a laf taşıdığını öğrenmişdir artık. Bunun için bu târih'den sonra birlik'lerin yeri devam'lı değiştirilir; kuvvet kumandan'larının toplantı'ları futbol maç'larını seyr'etmek yalan'ına sığıştırılır, olan birlik'ler için düzmece lağv`edildi emir'leri gönderilir; kısa'cası Türk Ordu'su işi bitirmeğe soyunmuşdur artık. Temmuz 1922 ile 26.08.22 ara'sında bu plan gereği devam'lı Yunan Kol'larını vurmak ile geçiren 57.nci Tümen gene köy'lerde, küçük kasaba'larda; kimsenin hani benim havâlem diyecek hâl'i yok elbet. Zâten böyle haber'i konuşanın kelle'si gideceğinden öyle bir sûkût var ki Batı Cebhe'sinde, sormayın gitsin. Kat kat diken'li tel ile top ve makina'lı tüfek yuva'ları arka'sında kendilerini emniyet'de sanan Yunanlı'ları dahî 26 Ağustos sabâh'ına kadar bir güzel uyutan bu oyun'un uyandırması da bir o kadar firak'lı olmuş olmalı ki; Yunan Komutan'ı Trikupis Afyon'daki konağında kahvaltı'sını sofra'da bırakıb Dum'lu Pınar'a doğru savuşmak zorunda kalmış idi. 30 Ağustos'da kazanılan Büyük Zafer'in ardından 57.nci Tümen diger Birlik'lerimiz gibi yayan dokuz gün'de İzmir'e ulaşmış;
Buca'da iki gün istirahat'den sonra Çeşme Yarım Ada'sına çekilen Yunan Ordu'su döküntülerini Çeşme'den geldik'leri yer'lere tam yedi gün içerisinde iâde etdikden sonra, Urla'da konuşlanmış ve seferber'lik hâl'inin son'a erdiği 30.10.23 târih'ine kadar burada kalmışdır. 11.10.22'de imzâ'lanan Mudanya Mütâreke'si ile oldukça rahat'layan Türk Ordusu; en eski tertib'lerden başlayarak terhis'lere hız vermiş olduğundan; genel dağıtım merkez'i seçilen Bolvadin'de bu asker'lerin yol'lukları ve kâğıd'ları veriliyor idi. Her hâl'de bundan dolayıdır ki hâlâ Polat'lı İstasyon'unda veyâ damga'sı vurulmadığından bilemediğimiz bir Posta Hâne'de bekleyen havâle nâme'miz; 30.12.22 târih'inde bu Şehr'e gelecekdir. (arka yüz, üst'deki soluk damga) Peki bizim Nev Şehir Çardak Köy'lü Osman Oğl'u Mehmed'imize ne oldu acaba? Bizim tam sekiz sene asker'lik yapan Mehmed'imiz bütün bu çarpışmaları, meşakkat'i, yorgun'luğu, belki def`a'larca yaralanmaları, hattâ Ölüm'ü ve bir de Düşman'ı yenmiş olarak 31.01.23 târih'inde (arka yüz, sağ alt'da ki damga) Bolvadin Posta Hâne'sinde "Mehmed Osman 1331" yazı'lı mühr'ünü basıb 300 kuruş'unu almış. Mekân'ı Cennet Olsun. Peki; 12 cm'e 13 cm'lik bir soluk karton parça'sından çıkardığım bütün bunları neye anlatdım acaba? Düşünelim diye; bütün bu savaş ve işgâl felâket'leri yaşanır iken, hemen hiç biri'si ma`aş alamayan; bahçe'sinde yetiştirdikleri ile karn'ını güç belâ doyurabilen Postacı'larımızı düşünelim diye. Bu Ülke için savaşan bir Mehmed'in üç yüz kuruş'u için tam on sekiz ay uğraşan; ön yüz'de dörd'ünün üst'ü çizilmiş beş "mevrûde" (geliş) numara'sı verildiğine göre, beş ayrı posta hâne gezdiren; ama son'unda Mehmed'ciği bulub o'na para'sını teslîm eden vefâkâr, cefâkâr Postacı'larımızı düşünelim diye. Onların da, her birisinin Mekân'ı Cennet Olsun.
Osman Levend
Ocak 2009
Ustama bu tatlı ve anlamlı hikayesini bizlerle paylaştığı, alın teri ve saçtığı ışık için sonsuz teşekkürlerim ile...
